Stoomploeg + Griekspoor = 21e-eeuws vakmanschap

Dat was me toch een portie spectaculair!

Een grote hijskraan op de hoek van de Cruquiusdijk, twee bedrijfsbussen van Griekspoor en verschillende verkeersregelaars voor de deur: dan weet je dat er iets bijzonders gebeurt bij Haarlemmermeermuseum De Cruquius. Maandag 3 mei, rond 10.30 uur wordt de eerste van twee zuigerkleppen omhoog getakeld en over het dak getild. Strak manoeuvreert de kraanmachinist het gevaarte langs de schoorsteen naar beneden. Daar wordt de zuigerklep met hulp van twee techneuten zorgvuldig teruggeplaatst in het stoomgemaal.

Sinds 2002 bewegen de pompen van stoommachine “De Cruquis” weer. Dat gebeurt met behulp van een hydraulische aandrijving. Een speciaal team van vrijwilligers, de zogenaamde stoomploeg, ziet daar nauwlettend op toe en zorgt voor het onderhoud. Toen de ploeg ontdekte dat twee van de acht zuigerkleppen lucht begonnen te zuigen in plaats van water werd de hulp van de firma Griekspoor ingeroepen. Die takelde half januari de twee zuigerkleppen eruit en bracht ze voor restauratie naar hun werkplaats in Nieuw-Vennep. Samen met de stoomploeg werd gezocht naar de beste oplossingen om de kleppen weer waterdicht te maken. Maandag 3 mei werden de kleppen weer teruggeplaatst. Wethouder Marja Ruigrok:

De historische technische kennis van de vrijwilligers van het museum en de moderne kennis van familiebedrijf Griekspoor vormen een gouden combinatie.  

Restauratie

Sinds 2009 is Vereniging Hendrick de Keyser eigenaar van het stoomgemaal en verantwoordelijk voor het onderhoud. In 2010 startte de vereniging de restauratie van het stoomgemaal met steun van onder andere fondsen zoals de BankGiro Loterij. Als eerste werd het metsel- en voegwerk van de binnenringmuur hersteld en de fundering onderzocht. Die bleek nog prima in orde. Nu de zuigerkleppen zijn hersteld is de volgende stap het vervangen van een deel van de balken onder de vloer. Die zijn namelijk verrot.

van rechts naar links Marja Ruigrok, Elise van Melis, Frank Stoffels Vereniging De Keyzer en Rogier de Jeu van Griekspoor

Van rechts naar links wethouder Marja Ruigrok, Elise van Melis, directeur van Haarlemmermeermuseum De Cruquius, Frank Stoffels van Vereniging De Keyzer en Rogier de Jeu van Griekspoor. Foto: Jur Engelchor.

Monument 

Het stoomgemaal uit 1849 is een industrieel monument van wereldformaat. Samen met de stoomgemalen “Leeghwater” en “Lijnden” pompte “De Cruquius” van 1849 tot 1852 het Haarlemmermeer leeg en hield het de Haarlemmermeerpolder droog. Het oude stoomgemaal vormt het technische hoogtepunt van het stoomtijdperk in Nederland. Het hart van het gemaal is de machinekamer met daarin ‘s werelds grootste en best bewaarde stoommachine, de Cornish Engine. Deze machine drijft acht balansarmen die als tentakels uit de ronde baksteenbouw naar buiten steken. Aan deze armen hangen zuigers die als waterpomp werken. De balansarmen en de zuigers brachten samen bij elke slag van de stoommachine 64.000 liter water omhoog. Dat water stoomde door sluizen aan weerskanten van het ketelhuis de ringvaart in.

Gepubliceerd op: 4 mei 2021

Geef een reactie