Research & Developing? Bij BouwLab draait het vooral om R&Do, oftewel Research & Doing. Innovaties versneld laten doorstromen binnen de bouw op het gebied van technologie en duurzaamheid is het hoofdzakelijke doel van dit lab. De deelnemers aan de eerste SHARE Meets-bijeenkomst van dit jaar, op 25 januari, keken in Haarlem dan ook hun ogen uit.
Er komt veel op de bouwwereld af als het gaat om nieuwe productietechnieken zoals 3D-printen met robots, slimme sensoren en nieuwe duurzamere materialen en methoden. Dit leidt tot nieuwe mogelijkheden zoals circulair bouwen, eenvoudige modulaire bouwmethoden en andere slimme oplossingen. Hoewel maar een handjevol grote spelers in Nederland achter gesloten deuren experimenteert met deze nieuwe innovatieve manieren van bouwen, blijven de nieuwe technologieën voor veel kleinere spelers vaak onbereikbaar. Denk aan bijvoorbeeld architectenbureaus, projectontwikkelaars en MKB-bouwbedrijven. Door BouwLab & 3D Makers Zone blijven zij niet aan de kant staan maar kunnen ook zij hiervoor in Haarlem terecht.
Innoveren is broodnodig
Vaak ligt dit aan bijvoorbeeld gebrek aan kennis of gebrek aan kapitaal die regelmatig noodzakelijk zijn om te kunnen investeren om aan de slag te kunnen met deze nieuwe innovatieve mogelijkheden. En dat is zonde. Want om de gehele bouwsector in een snel veranderde wereld te laten innoveren is meer nodig. De bouwwereld staat onder grote maatschappelijke druk. Directeur en oprichter Herman van Bolhuis vertelt: âTerwijl we in Nederland voor een enorme bouwopgave staan roept de maatschappij tegelijkertijd om een fundamenteel andere werkwijze van de bouwsector. Daarom is BouwLab R&Do opgericht.â
Oud en nieuw
Wat het ook bijzonder maakt is dat dit allemaal gebeurt in de voormalige gebouwen van de Gemeentereiniging aan de Oudeweg in Haarlem. Ze dateren uit de jaren dertig en vijftig, de vuilnisautoâs werden er gestald. Het is een wonder dat de enorme panden er nog staan want ze stonden op de nominatie te worden gesloopt. Nu zijn de gebouwen industrieel erfgoed. Het blijkt dat âoudâ en ânieuwâ prima samengaan.
Rolemmer wordt plantenbak
BouwLab R&Do is een initiatief van 3D Makers Zone (3DMZ) en zit in de eerste fase van ontwikkeling. 3DMZ heeft veel in huis, zoals industrieel 3D-printing op grote schaal in allerlei engineering plastics en composieten en het digitaliseren en verslimmen door middel van sensoren en blockchain technologie. Deze kunnen al per direct worden ingezet voor projecten. Een van de eerste projecten die vanuit BouwLab is gestart is bijvoorbeeld de digitale productie van sierornamenten bij renovatie. De deelnemers die in drie groepen werden rondgeleid, verwonderden zich over wat er allemaal mogelijk is. Een tastbaar voorbeeld is de enorme plantenbak die in een vorig leven een grijze rolemmer in de gemeente Zandvoort was. Hoe functioneel wil je het hebben?
Intensief samenwerken
Of het nou de enorme hallen van het Bouwlab zijn of het voormalige paviljoen van Monuta uit Almere dat op het terrein in Haarlem is opgebouwd, overal werd halt gehouden. Enthousiaste sprekers vertelden op elke plek, de middag vloog om. Herman van Bolhuis en Erik van Doorn (bedrijfsleider Dura Vermeer Civiel) lichtten de fieldlabs toe. Dat zijn de plekken waar ondernemers zoals Dura Vermeer en kennisinstellingen intensief samenwerken en experimenteren met de ontwikkeling en implementatie van nieuwe technologieën. Met als doel het ontwikkelen van oplossingen voor complexe maatschappelijke opgaven op het gebied van klimaat, energie en stikstof en deze direct toepasbaar te maken. Het is een flinke uitdaging om woningen, publieke en private gebouwen en infrastructuur duurzaam en circulair te bouwen.
Nieuwe oplossingen
Natuurlijk ging de rondleiding langs enorme industriĂ«le 3D-printers, robotarmen en 3D-scanners. Ze zijn met elkaar verbonden via internet (âInternet of Thingsâ), de gegevens worden opgeslagen in een nieuw soort database (âblockchainâ). Daarbij wordt gebruik gemaakt van kunstmatige intelligentie. Dat houdt in dat machines onze eigen intelligentie nabootsen om taken uit te voeren die zichzelf tijdens het proces verbeteren op basis van de vergaarde informatie. Dit allemaal samen zorgt voor nieuwe oplossingen, producten en diensten.
Levenscyclus
In hoeverre circulair bouwen mogelijk is en hoe de levenscyclus van een hergebruikt gebouw is, wordt getest in een voormalig paviljoen van Monuta dat uit Almere is overgebracht. Voor het dak van dit fieldlab zijn verschillende soorten dakbedekkingen (natuurlijk, traditioneel, gerecycled en XL-zonnepanelen) gebruikt. De muren zijn door een metselrobot in elkaar gezet. Oké, nog niet helemaal in een rechte lijn, maar het principe werkt wel. Een deel van de vloer kreeg een isolatielaag met een brand- en waterwerende schimmel die bij de aanleg veel handmatig werk overbodig maakte.
Circulaire brug
En dan de presentatie van Erik van Doorn (Dura Vermeer) over de Tweede Leven Brug voor de Floriade, volledig gemaakt van circulaire materialen. Zeer relevant vanwege de ongeveer 40.000 bruggen die de komende jaren aan vervanging toe zijn. Hierbij zijn duurzaamheid, circulariteit en kosten belangrijke criteria. Dit vraagt om innovatieve oplossingen en samenwerkingsvormen, vertelde hij. Ook werkt het bedrijf met BouwLab en Neolithic<https://www.neolithic3d.com/nl/home/> aan het âCirculaire Modulaire Bruggenâ-concept met onder andere een volledige circulaire fundering en 3D-betonprinten.
Icoonprojecten
Mooie voorbeeld projecten kwamen aan bod toen wethouder Marja Ruigrok (Economische zaken gemeente Haarlemmermeer) samen met Fien Peters en Vera van Maaren van C-creators ingingen op de enorme bouwopgave van de MRA en de oplossingen die zij zien. C-creators is opgericht om met publieke, private en kennispartners de verandering van de circulaire bouweconomie in de Metropoolregio Amsterdam te versnellen. Fien Peters en Vera van Maaren vertellen over de resultaten van een aantal icoonprojecten: circulaire scholen, renoveren voor woningcorporaties en de Green Deal houtbouw. Gespreksleider Margo Spek (gemeente Haarlemmermeer) zorgde ervoor dat ook dit programmaonderdeel informatief en plezierig verliep.
Circulaire bouw in de praktijk
Voor degenen die de SHARE-bijeenkomst hebben gemist: Bouwlab E&D en Cirkelstad organiseren op 7 februari 2023 een interactief middagprogramma over circulaire bouw in de praktijk. Wat is er haalbaar op het gebied van circulaire bouw en hoe wordt dit voor iedereen mogelijk gemaakt? Meer informatie en aanmelden op de website van C-creators die dit mee organiseert.
Save the Date
Noteer alvast in je agenda: woensdag 12 april 2023 van 15.00 – 17.00 uur is de volgende SHARE Meets over Circular Plastics. Je ontvangt hiervoor van ons begin maart een uitnodiging.
Meer informatie op
www.sharehaarlemmermeer.nlÂ
