Prachtige dagen in Haarlemmermeer. Tijdens de dodenherdenking spreken burgemeester, alle wethouders en raadsleden in elf kernen dezelfde indrukwekkende tekst uit om de oorlog, het verzet en het onbaatzuchtige helpen in Haarlemmermeer te herdenken. Wat een dramatische tijden en wat kunnen we daar nog steeds veel uit leren. Lees hier meer over de herdenking en de viering van Vrijheid.
De familie Bogaard, de familie Breijer, Govert de Clercq, Cor van Stam, Pa Verkuijl, Flip Lenderink, Dick Hoekstra, Johan van der Hulst, boer Van Reeuwijk, boer Zekveld, de familie Dekker, de familie Knook, de familie Klaassen, de familie van Melle, meester Remiëns, dominee Vroom, huisarts Jaap Bauman, timmerman Joop Tienstra, bakker Agterhof en vele, vele andere inwoners hebben onze vrijheid zwaar bevochten, met grote en kleine daden. Zij hebben zich onbaatzuchtig ingezet om hun medemens te helpen en hen te beschermen tegen de vijand. Maar ze waren te bescheiden om hun verhaal na de oorlog te vertellen of de verschrikkingen waren té groot om te kunnen delen. Hoe kun je aan je kinderen,
geboren na de oorlog, uitleggen hoe al het menselijke was verdwenen? Hoe duisternis eruitziet? Hoe oorlog uiteindelijk in álles gaat zitten.
Lees hier de volledige tekst, geschreven door Petra Faber.
Maar we herdenken niet alleen, we vieren ook. Want vrijheid is het grootste goed! Zonder vrijheid geen ruimte om je te ontwikkelen. Laten we er super zuinig op zijn!
Op 5 mei waren de burgemeester en de wethouders te vinden op diverse Vrijheidsmaaltijden in Dorpshuizen in de gemeente. Ik was in Burgerveen en moest een traantje laten bij het verhaal van Mari over de oorlog: Duitse soldaat vraagt of hij naar de baby mag in een boerderij in Haarlemmermeer. Moeder is doodsbang en loopt mee. De soldaat pakt de baby op, drukt die tegen zich aan en moet huilen ‘’ik ben ook maar een mens’’. Oorlog is zinloos.
’s Middags onthulden de kunstenaar, de burgemeester en ik de street art op de muur van de bibliotheek in Floriande, Hoofddorp. Joran Roukes heeft zich laten inspireren door de vogel die het ultieme gevoel van vrijheid symboliseert. Er zijn 80 vogels te zien (met een grote vredesduif in het midden) die allemaal op de rode lijst van de vogelbescherming staan. Ze worden bedreigd in hun voortbestaan. José Lapre had een prachtige speech geschreven met bijbehorend lied.
En alleen de vogels
Vliegen van Oost- naar West-Berlijn
Worden niet teruggefloten
Ook niet neergeschoten
Over de Muur
Over het IJzeren Gordijn
Omdat ze soms in het westen
En soms ook in het oosten willen zijn
Jullie kennen vast dit bekende nummer van het KleinOrkest uit de jaren 80 nog wel over de koude oorlog. Daarin zijn de vogels het ultieme symbool van vrijheid. Omdat voor hen geen grenzen gelden. En hun vrijheid onbeperkt is. In tegenstelling tot mensen in een oorlogssituatie. Dit jaar vieren we dat we in Nederland al 80 jaar in vrijheid mogen leven. Dat voor ons, net als voor de vogels in dit lied, geen
vrijheidsbeperking geldt
Haarlemmermeer werd op 9 mei 1945 bevrijd. Die dag trokken de Canadese soldaten van het
regiment Princess Patricia’s Light Infantary Hoofddorp binnen onder luid gejuich van de
inwoners. Vanaf die dag waren de Haarlemmermeerders vrij. Net als de vogels in het lied en net als de 80 vogels op dit indrukwekkende kunstwerk van Joram Roukes.
Een aantal maanden geleden besloten we, als collegevan burgemeester en wethouders dat zo’n
bijzondere gelegenheid als 80 jaar vrijheid een bijzonder kunstwerk verdient. Een blijvende herinnering aan die vrijheid die we nooit als iets vanzelfsprekends mogen zien. Uit de drie prachtige ontwerpen mochten de omwonenden hun favoriet kiezen. En dat is dus dit werk van Joram geworden. Toen ik de beweegredenen van Joram achter dit ontwerp las raakte dit kunstwerk me nog meer dan het al deed. Het ontwerp voor deze muurschildering illustreert namelijk de kwetsbaarheden van onze vrijheid door vogels als metafoor te gebruiken. De 80 vogels die in het werk zijn afgebeeld staan allemaal op de Rode Lijst van de Vogelbescherming. Dit betekent dat zij in meer of mindere mate worden bedreigd in hun voortbestaan. Volgens Joram staat elk van deze vogels symbool voor ieder jaar vrijheid sinds de
Tweede Wereldoorlog. Voor het werk, de waakzaamheid en de strijd die is gevoerd om die vrijheid in stand te houden tot de dag van vandaag.
80 jaar vrijheid betekent ook dat degenen die de Tweede Wereldoorlog daadwerkelijk hebben
meegemaakt er binnenkort niet meer zijn. Straks kunnen we niet meer uit hun monden de
ervaringen optekenen over het leven zonder vrijheid. Over het leven onder een bezetter. Over een leven vol angst, honger en onzekerheid over de toekomst. Daarom is het belangrijk dat we die herinneringen
vastleggen en zichtbaar maken. Dat die verhalen niet alleen in geschiedenisboeken en romans worden verteld maar ook in kunstwerken zoals deze. Tastbare geheugensteuntjes in onze openbare
ruimte die ons doen beseffen hoe kostbaar en kwetsbaar onze vrijheid. En die ons helpen herinneren aan die verschrikkingen waar we in dit land al 80 jaar van gevrijwaard zijn.
Op dat we samen koesteren en niet vergeten.
