Op vrijdag 28 april verscheen op Sprout het artikel: Aandelen voor medewerkers: verstandig of niet. Lees hieronder mijn bijdrage of lees het hele premium artikel hier.
Aandelen
Jazeker. Geef je medewerkers gewoon een beetje macht, stellen voorstanders van werknemersparticipatie. Een van hen is Marja Ruigrok (rechtsonder) van marktonderzoeksbureau Ruigrok Netpanel. Ze begon haar onderneming in 1991, en acht jaar geleden besloot ze aandelen uit te geven aan vast personeel. “Ik wilde voorkomen dat ik op mijn zestigste nog rond zou lopen met het bedrijf onder mijn arm”, verklaart de 51-jarige ondernemer haar keuze.
“Het was mijn droom om het bedrijf na mijn uiteindelijke vertrek zo te laten als het is. Vaak zie je in mijn branche dat zoiets niet gebeurt. Je krijgt dan wel een zak geld bij de verkoop, maar je bedrijf wordt opgenomen in een groter geheel, waardoor het niet in zijn oude staat blijft bestaan.”
Meer verantwoordelijkheid
Dat wilde ze niet, dus besloot Ruigrok te kijken naar aandelenparticipatie. Met aandelen dacht Ruigrok haar medewerkers extra bij haar bedrijf te kunnen betrekken. Bovendien kon ze haar personeel op die manier klaarstomen voor het ondernemerschap, wat essentieel zou zijn als zij zelf haar bedrijf zou verlaten.
Op een dag trommelde Ruigrok haar personeel op voor een vergadering. Ze liet hen een tekening zien waarop ze als een oud omaatje stond afgebeeld. “De boodschap was: ik hoop dat het bedrijf blijft doorbestaan als ik oud en rimpelig ben”, zegt ze. “Ik bood ze allen de optie aan om medeaandeelhouder van het bedrijf te worden. Het moest wel volledig zijn: ze kregen stemrecht en mochten bij vergaderingen aanwezig zijn. Hierdoor kregen ze dus meer verantwoordelijkheid. Ik vertelde ze: als het goed gaat, deel je mee in de winst, bij verlies kan ik ook met de pet rondgaan.”
Commitment
De kersverse aandeelhouders moesten zelf geld inleggen voor de aanschaf. Een deel konden ze van Ruigrok lenen, en de rest – enkele duizenden euro’s – moest van de eigen rekening komen. “Ik vind het belangrijk dat mensen zelf iets inleggen”, zegt Ruigrok. “Dan voel je ook meer commitment voor de zaak.” Ze bood aanvankelijk een minderheidsbelang aan van 1 procent aan. Werknemers in het managementteam gaf de ze de optie 4,99 procent te kopen. “Net onder de 5 procent”, zegt ze. “Anders zou je meteen worden aangeslagen op je dividendinkomsten.”
Maar was er animo onder haar medewerkers? Van tevoren had ze geen flauw idee in welke mate haar personeel geïnteresseerd zou zijn. Uiteindelijk deden zes van de zestien medewerkers mee, de rest bleek geen behoefte te hebben in de risico’s van aandelen.
Een baan met een salaris bleek voor hen voldoende. Om te voorkomen dat een werknemer het bedrijf na verloop van tijd weer zou verlaten met aandelen op zak, stelde Ruigrok een overeenkomst op. Aandeelbezitters die het bedrijf weer zouden verlaten, moesten hun aandelen weer doorverkopen aan Ruigrok. Zij kon ze dan weer doorschuiven richting de overige aandeelhouders.
Met de jaren verkocht Ruigrok steeds meer van haar bedrijf aan de participanten. Inmiddels heeft de ondernemer zelfs de bedrijfsvoering van haar onderneming overgedragen. Wel blijft ze nog betrokken; ze bezit nog 55 procent van het aandelenkapitaal. Ruigrok is tevens fractievoorzitter van de Amsterdamse vleugel van de VVD, waar ze nu meer tijd voor heeft. Ook kan ze klussen aannemen als ondernemersmentor.
