Een Ginkgo om bij stil te staan

Toespraak wethouder Marja Ruigrok (Cultuur) tgv onthulling sculptuur Ginkgo, Park Zwanenburg

Dames en heren, jongens en meisjes, Een nieuwe aanwinst voor Park Zwanenburg in Haarlemmermeer.
Dat is de reden dat we hier vandaag zijn, op woensdag 23 november 2022. Zwanenburg en zijn omgeving zijn een prachtig object in de buitenkunst rijker. In dit mooie groene gebied, vol met bomen,
struiken en planten, onthullen we De Ginkgo van beeldend kunstenaar Piet Warffemius. Het beeld is hier prachtig op zijn plaats. Het past helemaal in de omgeving. Het is een waardevolle en beeldende toevoeging aan Park Zwanenburg en de omgeving. De Ginkgo is een Japanse notenboom die symbool staat voor onveranderlijkheid, hoop, liefde, toverkracht, tijdloosheid en een lang leven. In het Verre Oosten is de boom een voorwerp van verering. Tijdens de voorbereidingen voor de onthulling van vandaag, is er ook een ander maatschappelijk onderwerp mee gaan spelen bij deze sculptuur. Dat is corona. Aan de ene kant lijkt het alsof de epidemie al weer ver achter ons ligt. Maar aan de andere kant

moeten we nog steeds voorzichtig zijn omdat het virus nog rondwaart. Er raken nog steeds mensen besmet en ze worden nog steeds ziek. Burgemeester Marianne Schuurmans leek het een waardig en troostrijk idee om corona en de onthulling van De Ginkgo met elkaar te verbinden. Zij zag in dat mensen behoefte hebben aan een plek om stil te staan bij hun dierbaren die het slachtoffer van corona zijn geworden. Als dat kan, op een plek die daarvoor geschikt is en er ruimte voor biedt. In Park Zwanenburg is dat het geval. We zijn met de kunstenaar en de organisators van de onthulling van vandaag in gesprek gegaan om te kijken of we vandaag ruimte konden vinden om corona een plaats te geven hier in Park
Zwanenburg. Ik ben verheugd u te kunnen vertellen dat dat is gelukt: Piet Warffemius voelde ervoor om tijdens de onthulling van zijn sculptuur een plek in te ruimen voor de herinnering aan corona. Wij
zijn hem daar zeer erkentelijk voor. Wat opvallend is als je over corona en de ernst van de situatie
nadenkt, is dat er eigenlijk weinig gelegenheid is om stil te staan bij de mensen die slachtoffer zijn geworden van corona, de mensen die de ziekte niet hebben overleefd. Als er al wordt stilgestaan, dan doen mensen dat waarschijnlijk in kleine huiselijke kring. Samen met het gezin of de familie. Maar een gelegenheid op bredere schaal, publiekelijk, komt nog nauwelijks voor. Toch heb ik het idee dat daar behoefte aan is. Steeds meer eigenlijk. Burgemeester Schuurmans heeft dat goed gezien.

Op het hoogtepunt van corona, of eerder dieptepunt moet ik zeggen, was de situatie zo ernstig dat we geeneens afscheid konden nemen van onze naasten. Ik herinner me beelden uit verpleeg- en
verzorgingshuizen, waar mensen moederziel alleen stierven, terwijl hun kinderen en kleinkinderen vanachter glas niet meer konden doen dan toekijken. Dat is ongelooflijk hard, oneerlijk en mensonterend.
Tijdens je leven heb je je naasten bij je in de buurt en zo hoort het ook te zijn als je sterft. Dan horen je geliefden aan je bed te zitten, je hand te kunnen vasthouden en je te kunnen liefkozen. Maar tijdens
de hoogtijdagen van corona kon dat niet. Dat is onmenselijk. Voor alle mensen die dit soort vreselijke en onmenselijke taferelen tijdens corona hebben moeten meemaken, plaatsen we het beeldhouwwerk De Ginkgo hier in Park Zwanenburg. Bij De Ginkgo kun je troost vinden door elkaar op te zoeken, samen te zijn en te huilen als je dat wilt. De Ginkgo zal er dan net zo onbeweeglijk bij staan als nu, maar hij
aanschouwt, overziet en hoort alles. Je kunt alles bij De Ginkgo kwijt. Om die reden is het een geschikte plek en een geschikt object om in gedachten dicht bij de mensen te zijn die je hebt verloren.
De Japanse notenboom, de Ginkgo Biloba, is een van de oudst bestaande boomsoorten. In de tijd van de dinosaurussen, zo’n slordige 65 miljoen jaar geleden, kwam de boom al voor. De boom
heeft eeuwigheidswaarde, misschien biedt dat troost aan mensen die een dierbare aan corona zijn kwijtgeraakt. Ik heb wel eens vernomen dat kunst verlevendigt, dat kunst kleurt en dat kunst opbeurt. Maar boven alles, in mijn optiek, is kunst ook troost. Kunst leert ons kijken naar de schoonheid van het leven. Die begint met de geboorte en eindigt met de dood. Dat geldt voor iedereen. Als je dood gaat, dan hoop je dat dat op een waardige manier gebeurt en in het bijzijn van je liefsten. Tijdens corona was dat niet voor iedereen weggelegd. Vandaar dat we iets nodig hebben om ons daarbij te helpen.

De Ginkgo hier in Park Zwanenburg vervult die functie. Het is niet alleen een prachtig, kunstzinnig object, maar ook een teken. Een teken om stil te staan bij onze liefsten die we zijn kwijtgeraakt aan
corona. Ik dank iedereen die de onthulling van vandaag mogelijk heeft gemaakt: